یک استارتاپ نفتی از گولاگ

محبوب ترین و به یاد ماندنی ترین تصویری که در تمام فیلم های مربوط به استخراج «طلای سیاه» به چشم می خورد فواره ای است که تحت فشار از چاه فواره می زند. اما تعداد کمی از مردم می دانند که در روسیه تنها یک میدان وجود دارد که در آن نفت در معادن زیرزمینی استخراج می شود و تنها با یک روش می توان به دست آورد - پیش گرم کردن.

90 سال پیش، نه چندان دور از اوختا در جمهوری کومی، میدان Yaregskoye - یکی از بزرگترین ذخایر نفت با ویسکوزیته بالا در جهان - کشف شد. کاشفان زمین شناسانی بودند که در یکی از بخش های GULAG در مورد یک سازمان جاسوسی-خرابکاری در صنعت نفت اتحاد جماهیر شوروی خدمت می کردند.

باید بگویم که متخصصانی برای توسعه مناطق دور افتاده در حالی که هنوز در بازداشت بودند انتخاب شدند. از رئیس سابق کمیسیون ذخایر معدنی در Geolkom، نیکولای تیخونوویچ، تنها یک سوال پرسیده شد: "اوختا چیست؟" و پس از پاسخ او به عنوان سرپرست بخش زمین شناسی هیئت اکتشافی اوختا پیشنهاد شد. یعنی این پروژه در سلولی از زندان بوتیر طراحی شد. هنگامی که یک اکسپدیشن نه توسط یک مؤسسه دپارتمان یا آکادمی علوم، بلکه توسط نهادهای مجازات - OGPU NKVD - ارسال می شد، در عمل جهانی چنین چیزی وجود نداشت.

کمیسیون GOSPLAN که پس از کشف میدان وارد اوختا شد، اظهار داشت که مناطق نفت خیز جدید از اهمیت صنعتی فراتر از سطح منطقه برخوردار هستند. با این حال، یک مشکل مهم وجود داشت ...

در کل سال 1933، تنها 673 تن ماسه سنگ کوارتز تولید شد. صخره‌هایی که در حین حفاری بالا آمدند نشان دادند که نفت وجود دارد، و روش‌های ژئوفیزیکی بیشتر اکتشاف ثابت کرد که ذخایر به سادگی عظیم هستند - طول میدان 36 کیلومتر و عرض 4-6 کیلومتر و ارتفاع لایه تا 87 متر بود. اما معدنچیان نتوانستند به نتایج چشمگیر دست یابند.

ضخامت و چگالی نفت سنگین در شرایط فشار کم مخزن عملاً تمام شانس استخراج آن را به روش سنتی به صفر رساند. ویسکوزیته مهمترین ویژگی تکنولوژیکی است که تحرک هیدروکربن ها را در شرایط تشکیل برای تولید یا حمل و نقل تعیین می کند. در مورد Yarega، ویسکوزیته هزاران بار بیشتر از حد متوسط بود - بیشتر شبیه یک خمیر بود تا یک مایع روغنی. این بدان معنی است که هیچ چشمه ای را نمی توان انتظار داشت، بسیار کمتر از عمق 165-200 متر. کار به جایی رسید که آنها آماده بودند صدها میلیون تن نفت را فراموش کنند - میدان در معرض تهدید بسته شدن بود.

و سپس، به معنای واقعی کلمه در آخرین لحظه، زمین شناسان پیشنهاد کردند که سعی کنید مخزن را توسط معدن باز کنید. همه شرایط به نفع آنها بود - بستر کم عمق، فشار کم و عدم وجود گاز مرتبط. توسعه این ایده و اجرای آن تقریباً 5 سال طول کشید. در روسیه تا آن زمان، هیچ کس هیدروکربن ها را به این روش توسعه نداده بود. در سراسر جهان، چنین تجربه ای ناچیز بود - تنها چند نمونه در آلمان، فرانسه و ایالات متحده.

در ابتدا، سیستم استخراج اوختا و شیب چاه در Yarega مورد استفاده قرار گرفت. در حالت اول، عملیات معدن در سنگ‌های روباره ایجاد شد که از آن چاه‌های عمودی و شیب‌دار مستقیماً در سازند تولیدی حفر شدند. روغن وارد شیارهای کار می شود و همراه با آب وارد تله زیرزمینی می شود و از آنجا به مخزن نفت روی سطح می رسد. روش چاه شیبدار حفاری چاه ها را از کارگاه هایی که مستقیماً در مخزن حفاری می کنند، دلالت می کند.

در طول جنگ بزرگ میهنی، اولین معدن نفت در اتحاد جماهیر شوروی بیش از 70 درصد از کل نفت تولید شده در کومی را تولید کرد. با این حال، علیرغم بهبود مستمر فناوری، تولید همچنان پرهزینه بود و بازیابی نفت کم بود (بیش از 6٪). وزارت مربوطه دوباره صحبت از تعطیلی این شرکت را آغاز کرد.

و سپس، در سال 1972، مهندسان معدن دوباره روشی را پیشنهاد کردند که تکنولوژی استخراج را به طور اساسی تغییر داد و افزایش شدیدی در بازیافت نفت ایجاد کرد. متخصصانی از Yarega، Ukhta، سنت پترزبورگ و مسکو یک سیستم اساساً جدید عملیات میدانی - "روش شفت حرارتی تولید نفت" را در مقیاس صنعتی توسعه و اجرا کردند. بخار در دمای 200 درجه به مخزن پمپ می شود: ویسکوزیته روغن کاهش می یابد و "بالا بردن" روغن گرم شده به سطح بسیار آسان تر است. هنگامی که بخار از سطح به رسوب پمپ می شد، روش های ضربه حرارتی در سراسر جهان در دسترس بود. اما در نزدیکی اوختا برای اولین بار این روش در شرایط معادن زیرزمینی اعمال شد. این فناوری امکان استخراج نه 2-6٪ از سپرده را مانند روش های قبلی، بلکه بیش از نیمی از ذخایر را فراهم کرد.

نفت Yaregskoye به ماده خام اصلی در تولید سوخت برای دماهای بسیار پایین تبدیل شده است که کشتی های قطب شمال بر روی آن کار می کنند و همچنین در تولید محصولات دارویی، صنایع فضایی و راه سازی. به عنوان مثال از نفت سنگین و قیر طبیعی برای ساخت آسفالت استفاده می شود. طبق مقررات 10 سال طول خواهد کشید. در بسیاری از کشورها قیر از روغن مایع تهیه می شود و چنین آسفالتی حدود 3 سال کار می کند.

نمونه‌هایی از نفت سنگین و سنگ‌های اشباع شده از این میدان منحصربه‌فرد از زمان کشف آن به طور مرتب به سن پترزبورگ تحویل داده می‌شود و در آنجا توسط دانشمندان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

امروزه موزه معدن تقریباً تمام مخازن انباشته شده "طلای سیاه" را به نمایش می گذارد: ماسه سنگ و ماسه سنگ - گراولیت از مجموعه 1953. آسفالت، ماسه سنگ با قیر سخت و ماسه سنگ با روغن از مجموعه 1973، و همچنین جدیدترین نسخه - روغن ویسکوز، تولید سال 2010.

LUKOIL از سال 2003 در حال توسعه این میدان بوده و حدود 1.6 میلیون تن در سال تولید می کند. ذخایر باقیمانده 215 میلیون تن با احتساب ذخایر قابل استحصال 91 میلیون تن است. طبق برآوردهای تحلیلگران، حداقل تا سال 2059 هیدروکربن کافی در آنجا وجود خواهد داشت. نتیجه بدی برای آزمایش جانبی گولاگ نیست...